Vu Cát là một ẩn sĩ, người Lang Nha, sống ở cuối thời Đông Hán. Vu Cát được biết đến như là một trong những người đặt những viên gạch đầu tiên cho nền móng đạo giáo của Trung Hoa.
Ông đã bỏ nhiều công sức, tư duy để nghiền ngẫm về tinh hoa của Đạo, là một trong những người đầu tiên có tư duy về Âm Dương, Ngũ Hành, ông đã biết vẫn dụng để trị bệnh cho dân chúng. Ông dùng hết tâm sức của mình viết lại cuốn
Thái Bình Thần Thư, chứa đựng tinh hoa của Đạo pháp. Quyển kinh bàn về việc thờ phụng trời đất ra sao, nên tuân theo cái tự nhiên của trời, của đất, thuận theo âm dương,
ngũ hành. Đây chính là những tối yếu quan trọng nhấtnhất hay chính là tâm pháp của Đạo giáo thời sơ khai.
Dù vậy, Vu Cát sinh không đúng thời nên tài năng của ông đã bị phụ bạc. Mức lĩnh hội Đạo pháp của Vu Cát đã đạt được cảnh giới siêu quần. Ông đã tường tận phương pháp dưỡng sinh, tu thân, lợi dụng tự nhiên, sử dụng bùa chú. Ông lập tịnh xá, hằng ngày đốt hương, nghiền ngẫm kinh sách, chữa bệnh cho dân bằng nước phép, bùa chú. Quần chúng tán dương và nể phục, lan tỏa đi xa.
Cũng chính vì khoảng thời gian của Vu Cát tiên sinh không được ghi chép lại chính xác nên có 2 dị bản giai thoại được ghi nhận lại.
►
Giai thoại 1 : Sau nhiều năm ngộ đạo, Vu Cát dồn hết tâm huyết và đã gần như hoàn thiện cuốn Thái Bình Kinh. Ông đã mạnh dạn đem dâng lên vua triều Hán, khi này là Hán Thuận Đế. Hoàng đế cho rằng đây là cuốn sách tà đạo, nghi rằng Vu Cát đem lòng phản trắc, mê hoặc vua nên sai người đem chém Vu Cát rồi tịch thu cuốn kinh.
Vu Cát tiên sinh tuy bị sát hại, nhưng cuốn kinh
Thái Bình Thần Thư vẫn còn lưu truyền trong nhân gian.
Tiên sinh mất đi nhưng tinh thần Đạo pháp của ông vẫn còn mãi. Đạo pháp cũng như vậy, nó là một lẽ tự nhiên, bản chất của nó cũng chính là chân lý. Cho nên không bởi Vu Cát bị giết đi mà Đạo pháp bị dập tắt.
Sau này, nhân lúc thiên hạ loạn lạc, triều đình bê tha, dân chúng lầm than, Trương Giác, không biết vì nguyên cơ nào mà có được Thái Bình Kinh, lập ra Thái Bình Đạo (nổi tiếng với Thái Bình Yêu Thuật), quy tụ quần chúng làm phản triều đình.
►
Giai thoại 2(theo Tam Quốc Diễn Nghĩa - La Quán Trung) : Khi Vu Cát tiên sinh lập tịnh xá ở đấy Ngô,
Tiểu Bá Vương Tôn Sách biết chuyện làm phép của Vu Cát nên vô cùng tức giận, ông lo rằng những kẻ đạo sĩ, phù thủy làm trò bịp bợm để lừa gạt dân chúng, cho nên đã bắt và giết chết Vu Cát, mặc cho mọi người ngăn cản.
Sau đó, không rõ căn nguyên mà Tôn Sách lâm trọng bệnh, mất trong thời gian ngắn.
Theo giai thoại này thì cuốn kinh Thái Bình Thần Thư chưa hẳn do Vu Cát ngộ đạo mà viết ra. Trương Giác được Nam Hòa Lão Tiên trao tặng lại, rồi dùng nó để dựng lên khởi nghĩa Khăn Vàng. Diễn biến này xảy ra ở thời gian rất lâu trước khi giai thoại Vu Cát bị Tôn Sách giết hại.